Voor het inpassen van onder meer woningbouw, energie-opwekking en natuur in de schaarse ruimte van Nederland, hebben beleidsmakers vanaf vandaag (10 november) een extra tool. Met behulp van de Atlas van de Regio, gemaakt door onderzoekers van het PBL, zijn 130 verschillende kaarten met 12 thema’s vanaf 1992 tot ver in de toekomst, op elkaar te leggen en te vergelijken. ‘De Atlas biedt het kaartmateriaal voor het debat dat het Rijk, de regio’s en maatschappelijke partners voeren over ruimtelijke afwegingen’, aldus Kersten Nabielek van het PBL.
Beleidsmakers kunnen met de kaarten die bevolkingsprognoses laten zien een indruk krijgen van de toekomstige ruimtebehoefte voor woningbouw in Nederlandse regio’s. Maar er zijn ook kaarten over nieuwe duurzaamheidsopgaven. Bijvoorbeeld klimaatadaptatie en ruimte voor hernieuwbare energie. Daarnaast zijn er kaarten die informatie bieden over klassieke ruimtelijke thema’s zoals stedelijke ontwikkeling, natuur, water en landbouw. Met de interactieve webviewer kan de gebruiker kaarten oneindig combineren.
‘Nederland staat voor grote en complexe ruimtelijke opgaven vanwege klimaatverandering, voortgaande verstedelijking, beoogde natuurontwikkeling en fundamentele veranderingen in de landbouw. De regio is de plek waar al deze opgaven samenkomen en met elkaar concurreren’, zegt Nabielek, projectleider van de Atlas van de Regio. ‘Om de schaarse ruimte optimaal in te kunnen richten, helpt het dat de Atlas knelpunten kan laten zien, maar ook functiecombinaties zichtbaar maakt.’
De Atlas van de Regio is onderdeel van het strategisch onderzoeksprogramma ‘Stad en regio in ontwikkeling’ waarin het PBL ruimtelijke en maatschappelijke opgaven in samenhang met elkaar onderzoekt. Op 10 november zal projectleider Kersten Nabielek de Atlas demonstreren in een online sessie met nationale en regionale beleidsmakers.
Ruimtelijke differentiatie en integratie in kaart
De Atlas van de Regio is een interactieve kaart die middels thematische kaarten verschillende ruimtelijke ontwikkelingen en opgaven in beeld brengt. Waar worden bijvoorbeeld nieuwe woonwijken ontwikkeld? Op welke locaties staan veel windturbines? Waar liggen gebieden met een verhoogde kans op overstroming? En waar kunnen uiteenlopende opgaven slim met elkaar gecombineerd worden? De Atlas van de Regio biedt brede basisinformatie voor de afstemming van sectorale opgaven in gebieden en regio’s.
In de atlas staan meer dan 130 thematische kaarten die relevant zijn voor de ruimtelijke ontwikkeling van regio’s in Nederland. Op het schaalniveau van regio’s en gebieden komen klassieke ruimtelijke opgaven en nieuwe duurzaamheidsopgaven samen en concurreren met elkaar om de ruimte. Daarom staan in deze atlas zowel kaarten over klassieke ruimtelijke thema’s, zoals stedelijke ontwikkeling, natuur, water en landbouw, als over nieuwe duurzaamheidsopgaven, bijvoorbeeld klimaatadaptatie en ruimte voor hernieuwbare energie.
De Atlas van de Regio bestaat uit thematische kaarten die in een interactieve webviewer kunnen worden gecombineerd. Het PBL heeft de kaarten geselecteerd en samengesteld. Daarbij is gebruikgemaakt van kaarten uit bestaande PBL-projecten, het Compendium voor de Leefomgeving en nieuwe bewerkingen van gegevens van het CBS en het Kadaster. Daarnaast zijn voor deze atlas uiteenlopende kaarten geselecteerd van de Atlas Leefomgeving, Atlas Natuurlijk Kapitaal, de analysekaarten voor de Regionale Energiestrategieën (RES) en de Klimaateffectatlas. De selectie van de kaarten is besproken in workshops en gesprekken met vertegenwoordigers van regio’s en provincies en ruimtelijke experts.
Doelgroep van de atlas
De atlas biedt betrouwbare en landelijk vergelijkbare basisinformatie voor lokale en regionale overheden die in het kader van de Nationale Omgevingsvisie (NOVI) werken aan regionale omgevingsagenda’s, regionale verstedelijkingsstrategieën, NOVI-gebieden en omgevingsvisies. Naast lokale en regionale overheden beogen we met de Atlas van de Regio een brede doelgroep van professionals aan te spreken die zich direct of indirect bezighoudt met ruimtelijke vraagstukken.
Atlas in ontwikkeling
Deze website is een eerste versie van de Atlas van de Regio. Voor een aantal thema’s, zoals zoekgebieden voor hernieuwbare energie en pendelstromen van woon-werkverkeer, was tot november 2020 geen geschikt kaartmateriaal beschikbaar. De website zal in de komende jaren verder worden ontwikkeld. Feedback en suggesties voor aanvullende kaarten of kaartlagen zijn welkom.
Downloads en links
naar website Atlas van de Regio
Presentatie Kersten Nabielek, PBL (PDF, 5 MB)
Presentatie Rienk Kuiper, PBL (PDF, 647 KB)
