In het gemeentelijk domein leven al geruime tijd zorgen over de financieringsvorm van het VTH-apparaat - grotendeels door leges. De trend is, zeker met de komst van de Omgevingswet en Wkb, naar minder vergunningplicht en verschuiving van VTH-taken. De VNG en Vereniging BWT zijn een onderzoek hiernaar gestart.
Met de inwerkingtreding per 1 januari 2024 van de Omgevingswet en de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) zien we de trend naar minder vergunningplicht. Ook zet de verschuiving door van gemeentelijke taken naar het voortraject en naar toezicht en handhaving. De VNG en de Vereniging Bouw- en Woningtoezicht Nederland hebben daarom opdracht gegeven voor een uitgebreid onderzoek naar nieuwe financieringsvormen van het VTH-stelsel. De uitvoering van het onderzoek ligt bij adviesbureaus Senze en VPRC.
Het onderzoek richt zich op hoe de toekomstige VTH-taken van gemeenten voor de bouw- en omgevingsplanactiviteiten kunnen worden bekostigd. Met de komst van de Wkb vallen immers bepaalde taken, en de daarmee gepaard gaande legesinkomsten, weg. Met de Omgevingswet kunnen meer activiteiten vergunningvrij worden gemaakt. Veranderingen die forse impact kunnen hebben op de scope van de legesheffing.
Daarnaast komen steeds meer taken naar afdelingen Bouw- en woningtoezicht en Vergunningen, toezicht en handhaving van gemeenten. Taken die nu niet kunnen worden gedekt door leges. In de afgelopen jaren zijn diverse taken op het gebied van bouwregelgeving naar gemeenten gegaan. Deels zijn deze taken niet door de wetgever gecompenseerd.
In het onderzoek wordt met samen verschillende gemeenten gekeken in hoeverre de huidige financieringsvorm van de VTH-taken in de toekomst levensvatbaar blijft. Ook worden alternatieven onderzocht om de VTH-taken toekomstbestendig te financieren, uitgaande van het huidige dienstverleningsniveau. Daarin wordt ook gekeken naar de termijn waarop de alternatieve financieringsvormen uitvoerbaar kunnen worden geïmplementeerd.
Op 30 mei zijn de eerste ideerichtingen vanuit een klankbordgroep van 4 gemeenten besproken met circa 40 gemeenten. Als het onderzoek is afgerond, informeren wij u over de uitkomsten.
