De Omgevingswet geldt nu nog niet, dus ook niet de participatieverplichten die na 1 januari 2024 pas gaan gelden.
Reclamanten blijven spitsvondig als het gaat om het anticiperen op de per 1 januari 2024 in werking te treden Omgevingswet. In de uitspraak van de rechtbank Midden-Nederland (ECLI:NL:RBMNE:2023:2730) ging het om de verlening van een omgevingsvergunning voor het kappen van 20 bomen.
Eiseres voert aan dat het college ten onrechte geen vooroverleg met belanghebbenden heeft georganiseerd en zich onvoldoende heeft ingespannen om vergunninghouders ertoe te bewegen om de steun van omwonenden te verwerven. Dit terwijl het college heeft gezegd in de geest van de Omgevingswet te werken. De rechtbank stelt vast dat de Omgevingswet nog niet in werking is getreden, zodat daaruit ook geen wettelijke verplichtingen kunnen voortvloeien voor het college. Deze beroepsgrond slaagt daarom niet.
Ten aanzien van #participatie worden de eisen onder de Omgevingswet wat strenger. In art. 16.55, lid 6 Ow is vastgelegd dat in de ministeriële regeling in ieder geval regels worden gesteld over het bij de aanvraag verstrekken van gegevens over participatie van en overleg met derden. Art. 7.4, lid 1 Omgevingsregeling bepaalt dat bij de aanvraag wordt aangegeven of burgers, bedrijven, maatschappelijke organisaties en bestuursorganen bij de voorbereiding van de aanvraag zijn betrokken. De aanvrager is niet verplicht om dergelijke derde-belanghebbenden en overige geïnteresseerden bij de voorbereiding van de aanvraag te betrekken, maar is wel verplicht om aan te geven of zij al dan niet betrokken zijn. Het enkele feit dat bij de aanvraag is aangegeven dat er geen participatie heeft plaatsgevonden, kan niet resulteren in het besluit om de aanvraag niet te behandelen en kan evenmin een reden zijn voor het weigeren van de vergunning (Staatscourant 2019, nr. 56288, 22 november 2019, p. 444).
In artikel 16.55, lid 7 Omgevingswet is echter een specifieke regeling opgenomen in verband met participatie bij buitenplanse omgevingsplanactiviteiten. Dit is het gevolg van een amendement (Kamerstukken II, 2018-2019, 34 986, nr. 56). De gemeenteraad kan namelijk gevallen van activiteiten aanwijzen waarin participatie van en overleg met derden verplicht is voordat een aanvraag om een omgevingsvergunning voor een buitenplanse omgevingsplanactiviteit, waarvoor het college van B & W bevoegd gezag is, kan worden ingediend. Voor deze door de gemeenteraad aan te wijzen gevallen kan de aanvraag buiten behandeling worden gelaten indien niet aan participatie is gedaan (wel moet eerst op grond van art. 4:5 en 4:15 Awb een herstelmogelijkheid zijn geboden).
Participatie is dus een aanvraagvereiste. Het is geen onderdeel van de beoordelingsregels voor de omgevingsvergunning (paragraaf 8.1.1 Bkl). Onvoldoende participatie is dus geen grond om de vergunning te weigeren.
