De VNG, BoerenNatuur, IPO en de Unie van Waterschappen presenteren een aanpak die herstel en versterking van biodiversiteit verbindt met duurzaam ondernemerschap in het landelijk gebied. Deze aanpak biedt perspectief voor agrariërs, natuurherstel en economische ontwikkelingen.

Lees het aanvullende bouwsteendocument agrarisch natuur- en landschapsbeheer (pdf, 8,5 MB)
De aanpak is aanvullend op de eerder gepresenteerde bouwsteen Natuur die gericht is op structurele borging van natuurherstel. De grote opgaven voor natuurherstel en vermindering van stikstof vragen om integrale en gebiedsgerichte oplossingen om Nederland van het slot te halen. Natuurherstel stopt niet bij de grenzen van natuurgebieden. Ook in het landelijk gebied is het agrarisch natuur- en landschapsbeheer een onmisbare schakel. Dat versterkt de samenhang tussen landbouw en natuur.
Wethouder van de gemeente Ede, Jan Pieter van der Schans, namens de VNG: ‘Het voorstel laat zien dat perspectief voor agrariërs, natuurherstel en economische ontwikkelingen hand in hand kunnen gaan. Het versterken van agrarisch natuur- en landschapsbeheer draagt bij aan de kenmerkende cultuurlandschappen die bepalend zijn voor de regionale en lokale identiteit en zorgt voor verbinding tussen stad en platteland.’
De aanpak bouwt voort op het agrarisch natuur- en landschapsbeheer dat BoerenNatuur en haar collectieven al op grote schaal inzetten. Boeren dragen onder andere bij aan herstel en versterking van biodiversiteit als onderdeel van hun duurzaam ondernemerschap. Om begin 2026 te gaan werken aan afspraken en randvoorwaarden om het stelsel van Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLB) effectiever, schaalbaar en krachtiger tot uitvoering te brengen, vragen de ondertekenaars van het rijk:
Structurele, afdoende en langjarige financiering van ANLB
Inzet op ten minste 195.000 hectare agrarisch natuurbeheer in 2030
Afspraken over de vrijwillige deelname aan agrarisch natuur- en landschapsbeheer die niet onder aanvullende juridische verplichtingen valt
Regionale beheerafspraken in provinciale beheerplannen
Versterking van samenwerking rondom N2000-gebieden in overgangszones waarin natuurherstel en landbouwverduurzaming hand in hand gaan
