Nederland staat voor grote uitdagingen als het gaat om ruimtelijke ordening. Woningbouw, landbouw en infrastructuur moeten allemaal een plek krijgen, terwijl stikstof, netcongestie en drinkwatertekort de mogelijkheden beperken. Provincies willen samen met het Rijk heldere keuzes maken en benadrukken hun rol als gebiedsregisseurs. Tijdens het Overhedenoverleg op 17 maart pleitte IPO-voorzitter Ina Adema voor een integrale aanpak, stevige afspraken en een solide financiële basis. “Juist in deze internationaal onrustige tijden, is het logisch om gebruik te maken van de decentrale overheden voor de binnenlandse uitdagingen.” aldus Adema.
Samen keuzes maken in de ruimtelijke ordening
Nederland staat voor grote uitdagingen als het gaat om de inrichting van de ruimte in Nederland. Op dezelfde kilometer moeten huizen worden gebouwd, boeren kunnen ondernemen en soldaten kunnen oefenen. Daar bovenop lijkt steeds minder mogelijk door belemmeringen als stikstof, netcongestie en een tekort aan drinkwater. Dit vraagt om stevige regie en een plan die deze opgaven in samenhang bekijkt. Provincies zien deze uitdagingen en het belang ervan ook. Als gebiedsregisseurs hebben provincies het beste zicht op de kansen en uitdagingen in hun regio’s. Daarom bieden we onze kennis en ervaring aan om samen met het Rijk deze problemen aan te pakken en de juiste keuzes voor de indeling van ons land te maken.
“Wij steken een helpende hand uit richting het kabinet, om samen een lastige ruimtelijke puzzel te leggen en de stikstofimpasse te doorbreken. Een stevig financieel fundament is daarvoor randvoorwaardelijk." Zegt IPO-voorzitter Ina Adema. “Juist in deze internationaal onrustige tijden, is het logisch om gebruik te maken van de decentrale overheden voor de binnenlandse uitdagingen.”
Provincies hebben allemaal Ruimtelijke Arrangementen opgesteld. Hierin hebben provincies met het Rijk samengewerkt aan de ruimtelijke inrichting van Nederland met oog voor zowel de nationale en regionale ruimtelijke opgaven. Provincies stellen voor de Ruimtelijke Arrangementen te gebruiken als basis voor de Nota Ruimte en maken daarvoor graag financiële afspraken met het Rijk. Als opstellers van de Ruimtelijke Arrangementen is het ook logisch dat wij meedenken met de invulling van de Nota Ruimte. Aanvullend hebben de provincies gevraagd om een breed bestuurlijk overleg Fysiek Domein in juni 2025. Hierin moeten duidelijke afspraken worden gemaakt over ruimtelijke vraagstukken.
Stikstof beperkt al zes jaar onze vooruitgang op tal van terreinen. Het wordt steeds moeilijker om vergunningen te kunnen verlenen. Om andere problemen zoals het woningtekort en netcongestie op te lossen moet Nederland uit de stikstofimpasse. De provincies bieden via hun spiegelcommissie Economie en Natuurherstel concrete ideeën aan, met oog voor zowel economische als ecologische belangen. Adema riep tijdens het overleg het kabinet op om deze plannen serieus te nemen en samen te werken aan een oplossing.
Als provincies hun taken goed uit willen voeren moeten eerst een aantal financiële fouten gerepareerd worden: herstel de ongefundeerde 10% SPUK-kortingen die direct ten koste gaat van onze uitvoeringskracht, herstel van de weeffouten rondom het provinciefonds en naleving van de Artikel 2-onderzoeken van de Financiële Verhoudingenwet, inclusief Klimaatmiddelen. De provincies spreken hun steun uit, mede vanuit hun rol als financieel toezichthouder, voor de gemeenten in hun oproep dat er snel een oplossing moet komen voor hun financiële situatie.
Provincies, gemeenten, waterschappen en het kabinet gaan opnieuw in gesprek in de week van 14 april.
