Gemeenten voeren ruimtelijke opgaven steeds meer uit vanuit regionale samenwerkingen. Daarbij gaat het om woningbouw, energietransitie, inrichting van de fysieke leefomgeving en klimaatopgaven. De VNG heeft daarom een analyse gemaakt van ruimtelijke regionale samenwerking.
Lees het rapport Ruimte en de regio (pdf, 9,3 MB)
De VNG ziet het groeiende belang van het schaalniveau van de regio. Gemeenten werken daar aan complexe ruimtelijke ordeningsvraagstukken, vaak om uitvoeringscapaciteit beter te benutten en invulling te geven aan het ontbreken van landelijke regie. Met de Nota Ruimte wil het rijk regie hernemen, terwijl veel van de uitwerking in de regio landt. Daarom is het belangrijk dat deze regie aansluit bij wat gemeenten in de regio al doen. Samenwerken in bestuurlijke regionale ecosystemen loont.
Om landelijke regie en lokale realisatiekracht bij elkaar te brengen heeft de VNG de door gemeenten geïnitieerde regionale samenwerkingen op ruimtelijke vraagstukken laten analyseren. De belangrijkste conclusies:
Er is nu geen eenduidig beeld van de samenwerking tussen rijk en regio bij ruimtelijke verdelingsvraagstukken.
Nationale programma’s hebben maar beperkt landelijke regie; veel initiatieven zijn sectoraal ingestoken.
Er is potentie voor betere wisselwerking tussen rijkskaders en regionale keuzes, maar dit is complex.
Hoe sterker de regionale visies en hoe groter de landelijke opgaven zijn, hoe moeilijker ze te combineren zijn.
Het rijk sluit onvoldoende aan bij de regionale logica en gebiedsafbakening.
Het rijk treedt niet op als investeerder; regio’s moeten zelf fondsen aantrekken voor uitvoering.
Naast een analyse van de regionale samenwerking, is er ook een gespreksleidraad opgeleverd om zelf gesprekken in de regio te voeren over ruimtelijke samenwerking. Hierbij komen belangrijke vragen aan bod, zoals hoe u ruimtelijke verdeelvraagstukken aanpakt in de regio, en wat voor type agenda een regio nodig heeft. Deze gespreksleidraad kunt u bij de VNG opvragen via info@vng.nl.
