De datum van de inwerkingtreding van de Omgevingswet, 1 juli 2022, komt steeds dichterbij. Hoewel de inwerkingtreding al vier keer is uitgesteld, klinken er geluiden in de media en vanuit het werkveld dat de Omgevingswet wederom zal moeten worden uitgesteld. Wij besloten dit te onderzoeken. Aan onze lezers stelden wij de vragen: Wilt u dat de Omgevingswet per 1 juli 2022 in werking treedt of moet de inwerkingtreding worden uitgesteld en waarom? Wij stelden vast dat het overgrote deel van de uitvoeringspraktijk (86,2%) niet klaar is voor inwerkingtreding van de Omgevingswet per 1 juli 2022. Sarah Ros, regionaal implementatiecoach Omgevingswet bij de VNG, verbaast zich over het percentage respondenten dat voor uitstel pleit.
De meest genoemde redenen voor uitstel die uit ons onderzoek naar voren kwamen zijn:
Het DSO moet eerst naar behoren (zonder allerlei technische mankementen) functioneren.
Het is niet verantwoord om een grote nieuwe wet in werking te laten treden tijdens of vlak voor de zomervakantie. Dit is een periode die voor vergunningverleners altijd al erg druk is, extra aanvragen voor 1 juli zullen de gemeenten niet aankunnen.
Er zit te weinig tijd tussen de gemeenteraadsverkiezingen (16 maart) en de beoogde datum voor inwerkingtreding. Een relatief nieuw gemeentebestuur zal onvoldoende kennis hebben van de Omgevingswet en dit zal de besluitvorming niet ten goede komen.
Gemeenten hebben zich, vanwege een gebrek aan ambtelijke capaciteit, onvoldoende voor kunnen bereiden. Er is onvoldoende kennis en er is nog nauwelijks geoefend.
De meest genoemde redenen voor inwerkingtreding per 1 juli 2022 die uit ons onderzoek naar voren kwamen zijn:
Gemeenten en andere organisaties hebben voldoende tijd gehad om kennis op te doen over de Omgevingswet en om te oefenen met het DSO. Als men hier nu nog mee moet beginnen is men te laat.
Het wederom uitstellen van de inwerkingtreding is onwenselijk, we moeten even door de zure appel heen bijten, in de praktijk met de Omgevingswet aan de slag gaan en kinderziektes gaandeweg oplossen.
Wanneer de inwerkingtreding wordt uitgesteld, zorgt dat ervoor dat veel gemeenten en organisaties hun plannen moeten wijzigen en dit brengt ongewenste kosten met zich mee.
Lees meer over het onderzoek en de uitkomst in dit artikel.
''Als regionaal implementatiecoach Omgevingswet verbaas ik mij over het percentage respondenten dat voor uitstel pleit. Uiteraard wordt in de regio door de verschillende bestuursorganen vaak over de randvoorwaardelijkheid van een goede inwerkingtreding gesproken, maar dit gesprek leidde tot nu toe zelden tot de mening dat uitstel gewenst is. De rode draad in die gesprekken is over het algemeen juist het behalen van een (gezamenlijke) minimale basis om te kunnen werken met de Omgevingswet. Die minimale basis houdt in dat de landelijke en provinciale wet- en regelgeving stabiel en ontsloten is via het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO). Ten tweede moet het DSO werken op het niveau dat door de bestuurlijke partners is vastgesteld als het ‘basisniveau voor inwerkingtreding’, desnoods met tijdelijke oplossingen. Ten derde moeten we inzicht krijgen in de verwachte kosten en baten (de beheerkosten) van de wet. En ten vierde moeten gemeenten voldoende tijd hebben gehad om te oefenen met het stelsel, zodat zij er vanaf de eerste dag van inwerkingtreding mee kunnen werken.
In deze fase van voorbereiding op de invoering van de Omgevingswet hebben gemeenten vooral behoefte aan duidelijkheid. Duidelijkheid over de hierboven genoemde randvoorwaarden, het behalen van de minimale basis en over de inwerkingtredingsdatum zelf. Het vaststellen van een invoeringsdatum geeft gemeenten immers focus in het implementatieproces en in gebiedsontwikkeling.
Opvallend aan de uitkomst van het onderzoek van Omgevingsweb is dat de respondenten aan de ene kant aangeven onvoldoende kennis te hebben van de Omgevingswet en aan de andere kant zeggen dat die onbekende wet te complex is en niet gaat helpen bij het aangaan van de ruimtelijke uitdagingen. Mijn stelling is dat juist die kennisleemte ervoor zorgt dat de uitwerking van deze wet op gebiedsontwikkeling en andere maatschappelijke opgaven negatief wordt ingeschat.''
Overgrote deel van de uitvoeringspraktijk is niet klaar voor inwerkingtreding van de Omgevingswet
