Ziek worden omdat je in het verleden tijdens je werk in aanraking bent gekomen met gevaarlijke stoffen. In Nederland overkomt het jaarlijks duizenden mensen. Het verhalen van schade via de rechter gaat nu nog vaak moeizaam. Daarom kunnen slachtoffers vanaf volgend jaar aanspraak maken op een eenmalige financiële tegemoetkoming. Dat schrijft minister Van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in een brief aan de Tweede Kamer. De regeling geldt in eerste instantie voor drie beroepsziektes: longkanker door asbest, allergische astma en CSE, ook wel schildersziekte genoemd. De lijst met ziektes wordt de komende jaren verder uitgebreid.
Minister Van Gennip: “Deze tegemoetkoming biedt financiële steun, maar vaak net zo belangrijk: erkenning. Het is zeer schrijnend dat mensen ziek worden omdat ze in het verleden met gevaarlijke stoffen hebben gewerkt. Ik ben zeer blij dat we hen in de nabije toekomst kunnen helpen met een eenmalige tegemoetkoming.”
De TSB biedt voor slachtoffers een korte en snelle route naar erkenning van hun beroepsziekte. Nu is de gang naar de rechter meestal ingewikkeld, omdat de ziekte zich vaak pas na jaren openbaart. Dan is de werkgever niet altijd meer in beeld, bijvoorbeeld omdat het bedrijf in kwestie is opgeheven. In het belang van de slachtoffers is ervoor gekozen om de regeling zo snel mogelijk open te stellen. Dit moet echter wel zorgvuldig gebeuren. Om een goede start te kunnen waarborgen, wordt begonnen met drie beroepsziekten waarover relatief veel kennis beschikbaar is. De TSB wordt vervolgens stap voor stap uitgebouwd. Daarbij is belangrijk dat de uitvoeringsorganisaties de aantallen aanvragen goed kunnen verwerken. Om deze partijen genoeg tijd te bieden om alle systemen en werkprocessen goed in te richten, kan de regeling niet eerder in werking treden dan 1 januari 2023.
Bij het uitvoeren van de TSB is een belangrijke ondersteunende rol weggelegd voor het Landelijk Expertisecentrum Stoffengerelateerde Beroepsziekten (Lexces). Dit samenwerkingsverband van vijf instituten (Institute for Risk Assessment Sciences (IRAS, Universiteit Utrecht), Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen (NKAL), Polikliniek Mens en Arbeid (PMA, Amsterdam UMC), Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB, Amsterdam UMC) en het RIVM), start per 1 juli en richt zich op het ontwikkelen, bijeenbrengen en verspreiden van kennis. Met behulp van het expertisecentrum kan de lijst van ernstige stoffengerelateerde beroepsziekten worden uitgebreid. Met de opening van Lexces en de ingangsdatum van de TSB wordt tegemoetgekomen aan het advies van de commissie Heerts, die in maart 2020 wees op het belang van erkenning van slachtoffers van stoffengerelateerde beroepsziekten.
