Bij het ontwikkelen van de tijdelijke alternatieve maatregelen (TAM) is altijd uitgegaan van een tijdelijke inzet. De 6 TAM voor het publiceren van omgevingsdocumenten via IMRO of DROP worden met 1 jaar verlengd. De andere 3 TAM voor dienstverlening worden met een half jaar verlengd. Ook het overgangsrecht voor een aantal instrumenten wordt met een half jaar verlengd.
Voor wie belangrijk?
Bent u bijvoorbeeld projectleider DSO, informatieadviseur, planjurist of projectleider voor omgevingsdocumenten bij een gemeente, provincie, waterschap of het Rijk? Of heeft u een relevante functie bij een leverancier van software of een adviesbureau? Dan is deze informatie belangrijk voor u.
Wat zijn TAM?
De TAM zijn bedoeld als vangnetten voor overheden bij de inwerkingtreding van de Omgevingswet. Ze zorgen ervoor dat overheden de belangrijkste uitvoeringsprocessen kunnen blijven uitvoeren. Ook als ze nog niet alle delen van de landelijke voorziening van het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO-LV) kunnen gebruiken. Bijvoorbeeld om wijzigingen te publiceren voor een omgevingsplan of omgevingsverordening. Of om een behandeldienst in te stellen voor vergunningaanvragen, meldingen.
Er zijn 6 TAM voor het publiceren van verschillende omgevingsdocumenten, op basis van IMRO en DROP. En 3 TAM op basis van dienstverlening.
TAM op basis van IMRO en/of DROP
Voor het kunnen publiceren van omgevingsdocumenten zijn er 6 TAM beschikbaar:
TAM Omgevingsplan via IMRO
TAM Omgevingsverordening via IMRO of DROP
TAM Voorbereidingsbesluit via IMRO
TAM Projectbesluit via IMRO voor provincies en via DROP voor waterschappen
TAM Reactieve interventie via IMRO
TAM Instructie via IMRO
6 TAM beschikbaar tot en met 31 december 2025
Voor overheden zijn de bovenstaande 6 TAM in 2025 nog noodzakelijk. Daarom is besloten deze eenmalig met een extra jaar te verlengen, dus tot en met 31 december 2025.
Na 1 januari 2025
De TAM Voorbereidingsbesluit kan vanaf 1 januari 2025 alleen nog worden toegepast door gemeenten.
De TAM Projectbesluit en TAM Instructie kunnen vanaf 1 januari 2025 alleen nog worden toegepast door provincies.
Voor de andere overheden geldt dat zij bij het opstellen van deze instrumenten vanaf 1 januari 2025 gebruik moeten maken van het hoofdspoor (STOP/TPOD).
Procedure
Voor de procedure van 3 van bovenstaande TAM geldt: als het ontwerp uiterlijk 31 december 2025 ter inzage is gelegd, kan deze na 1 januari 2026 afgemaakt worden. Dit geldt voor de TAM Omgevingsplan, de TAM Omgevingsverordening en de TAM Projectbesluit (IMRO- en DROP-variant). Het ministerie werkt momenteel aan de noodzakelijke aanpassingen van het Besluit elektronische publicaties om bovenstaande ook juridisch te borgen.
Omzetting TAM-IMRO planvormen naar STOP/TPOD
Naast het uitfaseren van de 6 TAM, moet een aantal TAM-IMRO planvormen voor 1 januari 2032 zijn omgezet naar STOP/TPOD. Dit betreft wetgeving over de overgangstermijnen, maar zal in het Besluit elektronische publicaties worden verduidelijkt. Het omzetten is nodig om uiteindelijk tot één digitale geconsolideerde regeling te komen. Dit omzetten is alleen relevant voor de TAM Omgevingsplan en TAM Omgevingsverordening.
TAM op basis van dienstverlening
Er zijn 3 TAM op basis van dienstverlening:
TAM Behandeldiensten
TAM Instellen conceptverzoek
TAM Gerelateerde verzoeken
3 TAM beschikbaar tot en met 31 december 2024
De TAM Behandeldiensten en de TAM Instellen conceptverzoek worden met een extra halfjaar verlengd. Hierdoor zijn alle 3 de TAM tot en met 31 december 2024 in te zetten. Ook wordt voor deze 3 TAM onderzocht of de dienstverlening achter deze TAM een structureel karakter kan krijgen. Belangrijkste redenen hiervoor zijn efficiëntie en minder risico op fouten.
Overgangsrecht 'overige instrumenten'
Voor een aantal (kern)instrumenten is interbestuurlijk geen TAM vastgesteld, maar staat het overgangsrecht wel toe dat afgeweken wordt van STOP/TPOD. Het gaat hier om de volgende (kern)instrumenten:
Omgevingsvisie
Waterschapsverordening
Programma
Ministeriële regeling
Natura-2000 besluiten
Hoelang blijft dit overgangsrecht beschikbaar?
Voor de (kern)instrumenten omgevingsvisie, waterschapsverordening en programma geldt dat het overgangsrecht volgens planning vanaf 1 januari 2025 eindigt. Daarna kunnen nieuwe procedures uitsluitend nog worden opgesteld en gepubliceerd met STOP/TPOD.
Voor de ministeriële regeling en de Natura 2000-besluiten wordt het overgangsrecht met een jaar verlengd, tot en met 31 december 2025.
Wees waar mogelijk terughoudend
Het toepassen van de TAM en het terugvallen op het overgangsrecht zorgt in veel gevallen voor dubbel werk voor overheden. Dit komt omdat ze de genomen besluiten vaak op een later tijdstip moeten omzetten naar STOP/TPOD.
Ook heeft het gebruiken van de TAM en het overgangsrecht technische beperkingen die invloed hebben op de dienstverlening. Zo zijn TAM-planvormen alleen zelfstandig zichtbaar in het Omgevingsloket en niet in samenhang met andere regels (in geconsolideerde vorm). Ook kunnen overheden geen koppeling maken met toepasbare regels als ze gebruik hebben gemaakt van de TAM en het overgangsrecht.
Alleen als het technisch niet anders kan
Het toepassen van de TAM en het overgangsrecht draagt daardoor niet bij aan de inzichtelijkheid en begrijpelijkheid van het omgevingsrecht. Het heeft daarmee een nadelig effect voor de gebruiker van deze gegevens. De oproep is dan ook om alleen gebruik te maken van de TAM en/of het overgangsrecht als het technisch niet anders kan.
Meer informatie
Meer informatie over alle TAM.
Meer informatie van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) over TAM-IMRO voor gemeenten(verwijst naar een andere website).
Meer informatie van Geonovum over de werkafspraken en technische handreikingen voor de TAM op basis van IMRO(verwijst naar een andere website).
