De VNG is positief over meerdere punten in de Kamerbrief over leegstand. Maar minister Keijzer schrijft hierin ook dat ze (vooralsnog) geen leegstandheffing invoert. De VNG vindt een leegstandsbelasting noodzakelijk. Ervaringen in Vlaanderen, waar 90% van de gemeenten deze heffing gebruikt, zijn positief.
In onze inbreng voor het debat woningbouwopgave (pdf, 148 kB) pleiten we voor de invoering van een leegstandheffing. Om de wooncrisis op te lossen, is iedere leegstaande woning er één te veel. De VNG is voorstander van een lokale heffing met mogelijkheden voor maatwerk, waarbij de bewijslast bij de eigenaar ligt.
Volgens de Kamerbrief (pdf, 199 kB) voert de minister (vooralsnog) geen leegstandheffing in omdat ze de aanbeveling volgt uit de evaluatie van de Leegstandwet (pdf, 1,7 MB). Op de onderbouwing van deze aanbeveling valt het nodige af te dingen.
Voor het evaluatieonderzoek is alleen gesproken met vertegenwoordigers van het Vlaams Gewest. Over leegstand van woningen en winkels en over de leegstandheffing in de gemeentelijke praktijk hadden de onderzoekers zich beter kunnen richten op Vlaamse gemeenten.
Voor een videoserie over leegstand heeft de VNG wel gesproken met Vlaamse gemeenten. Voor hen is de heffing een gewaardeerd instrument om eigenaren te stimuleren in gesprek te gaan met de gemeente en de leegstand op te lossen. Ook geeft de heffing gemeenten middelen die een klein deel van de kosten van leegstandbestrijding dekken.
Een van de argumenten om geen leegstandheffing in te voeren is dat Vlaamse gemeenten meer autonomie hebben in lokale belastingen. Maar met een eenvoudige aanpassing in de Gemeentewet kunnen ook Nederlandse gemeenten de mogelijkheid krijgen om een leegstandheffing in te voeren.
Een ander argument is dat speculatie maar beperkt voorkomt, waardoor het de vraag is in hoeverre een heffing effectief is om leegstand te verminderen. Maar bij langdurige leegstand is speculatie maar een van de mogelijke oorzaken van de leegstand, zoals ook in de evaluatie naar voren komt.
In haar brief zet de minister een leegstandheffing en het met de Crisis- en herstelwet uitgebreide instrumentarium naast elkaar. Daarbij wekt ze ten onrechte de suggestie dat het nodig is om te kiezen tussen beide systemen. Maar het kan gewoon allebei, de systemen moeten dan alleen op elkaar worden afgestemd.
Onze overige kanttekeningen en de positieve punten leest u in onze inbreng voor het debat woningbouwopgave (pdf, 148 kB).
