Vragen en antwoorden over “Bepaling voorkant of voorgevel bij vergunningvrij bouwen”

Over de volgende onderwerpen wordt door de Rijksoverheid antwoord gegeven op vragen:

• Voorkant of voorgevelrooilijn?
• Oorspronkelijke voorgevel altijd de voorkant?
• Verspringende voorgevel
• Voorgevel in het buitengebied

#Voorkant of voorgevelrooilijn? Vraag:   Ik heb een vrijstaande woning met een kleine aanbouw en garage. Om te weten of ik nog meer mag bouwen, moet ik het achtererfgebied van mijn woning bepalen. Maar ik word niet wijs uit de definities die worden gebruikt. Voor de bepaling van het achtererfgebied moet ik rekenen met de voorkant van mijn hoofdgebouw. Maar moet ik ook rekening houden met de voorgevelrooilijn? Wat is nu het verschil tussen deze begrippen en welke heb ik nodig om mijn achtererfgebied te kunnen bepalen? Antwoord:   De voorkant en voorgevelrooilijn zijn twee heel verschillende begrippen die u zeker niet als synoniem kunt zien. Wel is de voorgevelrooilijn veelal bepalend voor de ligging van de voorgevel. De voorgevelrooilijn is een virtuele lijn waarvan de ligging is bepaald in het bestemmingsplan of de bouwverordening van de gemeente. Uw gemeente kan altijd aangeven of er een voorgevelrooilijn in het bestemmingsplan is opgenomen. De voorgevelrooilijn bepaalt veelal de minimale afstand tot de openbare weg en de ligging en oriëntatie van bebouwing. De voorkant is de fysieke voorkant van een gebouw. Voor het bepalen welke gevel de voorgevel is, wordt afgegaan op de ligging van de voorgevelrooilijn, zoals die in het bestemmingsplan of in de bouwverordening is aangegeven. Als dan nog twijfel bestaat over wat de voorgevel is, is de feitelijke situatie doorslaggevend. Is er dan nog twijfel over wat de voorgevel is, dan kunnen de volgende uitgangspunten worden gehanteerd: - de systematiek van huisnummering (waar zich het huisnummer bevindt),   - de zijde van het gebouw waar zich de voordeur of de hoofdingang bevindt,   - de plaats waar de brievenbus is aangebracht en   - de plaats waar zich de hoofdontsluiting van het perceel bevindt. Het achtererfgebied wordt bepaald aan de hand van de voorkant van het gebouw en niet op basis van de voorgevelrooilijn. De voorkant wordt altijd bepaald van het hoofdgebouw. Door (ingrijpende) verbouwingen van een pand kan de voorkant van het gebouw echter veranderen. Het gaat echter wel om de voorzijde van de hoofdbouwmassa. Afwijkende aanbouwen blijven buiten beschouwing. Heeft u bijvoorbeeld een aanbouw aan de zijkant van de woning gebouwd, dan wordt de ligging van het achtererfgebied nog steeds bepaald door de oorspronkelijke voorgevel.   #Oorspronkelijke voorgevel altijd de voorkant? Vraag:   Bepaalt de oorspronkelijke vergunning altijd wat de voorgevel of voorkant is van een bouwwerk? Met andere woorden: hetgeen op de oorspronkelijke bouwtekening van mijn vergunning uit 1985 is benoemd als voorgevel, is dat dan mijn voorkant? Antwoord:   Nee, dat hoeft niet altijd het geval te zijn. Bij het bepalen van de voorkant van een gebouw moet uitgegaan worden van de actuele, feitelijke situatie. Door (ingrijpende) verbouwingen van een pand kan de voorkant van het gebouw namelijk veranderen Het gaat echter wel om de voorzijde van de hoofdbouwmassa. Aanbouwen blijven buiten beschouwing. Dus alleen als de gehele voorgevel wordt aangepast / gewijzigd, ontstaat een nieuwe voorgevel in het kader van deze regeling.   #Verspringende voorgevel Vraag:   Als een bestaande woning een verspringende voorgevel heeft, wordt het lastig om de voorgevelrooilijn juist weer te geven. Waar loopt deze voorgevelrooilijn dan? Is dit dan de gevel:   - die het dichtst aan de weg ligt,   - waar het huisnummer op is aangebracht of   - waar de voordeur zich bevindt? Naar mijn mening kan slechts één van deze gevels in aanmerking komen als voorkant. Is dit vastgelegd in de wet of de jurisprudentie? Antwoord:   Allereerst geldt dat een woning altijd maar één voorkant heeft. Die voorkant of voorgevel kan overigens wel verspringen. De zijgevels zijn daarbij normaliter de gevels die loodrecht op de voorgevel staan. De achtergevel is dan de gevel die parallel aan de voorgevel loopt en tevens loodrecht op de zijgevels staat. De voorgevelrooilijn is een lijn die bepaald wordt door een definitie uit het bestemmingsplan of de bouwverordening; beide behoren tot de gemeentelijke regelgeving. Hoe de voorgevelrooilijn precies loopt, kunt u dan ook bij de gemeente navragen. Voor het vergunningvrij bouwen is de ligging van de voorgevelrooilijn alleen van belang bij het bepalen of een erf- of perceelafscheiding vergunningvrij is. Bij andere bouwwerken gaat het om de ligging van het achtererfgebied. Het achtererfgebied wordt bepaald aan de hand van de voorkant van het gebouw en niet op basis van de voorgevelrooilijn. Wel is het zo dat in eerste instantie het bestemmingsplan via de voorzijde van het bebouwingsvlak of via een voorgevelrooilijn aangeeft wat als voorzijde moet worden gezien. Zoals u ook kunt lezen in de toelichting van Staatsblad 2014 333 wordt de voorkant van het hoofdgebouw (uw woning) gevormd door de gevel die bepalend is voor de hoofdmassa van het hoofdgebouw. Ondergeschikte aan- of uitbouwen, zoals erkers of uitgebouwde vestibules, blijven dus buiten beschouwing bij het bepalen van de voorgevel. In de regel geldt als voorgevel het geveldeel aan de voorkant met de grootste oppervlakte. De hoofdmassa van het hoofdgebouw kan aan de voorzijde ook bepaald worden door meer dan één geveldeel. Daarvan is bijvoorbeeld sprake als de hoofdmassa van een hoofdgebouw L-vormig of T-vormig is. In zon geval bestaat de voorkant van het hoofdgebouw uit meer geveldelen. In dergelijke situaties, waarbij de voorgevel verspringt, kan de lijn die bepalend is voor het achtererfgebied in een knik evenwijdig met deze geveldelen meelopen. Aan- en uitbouwen die zich aan een zijgevel van een hoofdgebouw bevinden, spelen in beginsel geen rol bij het bepalen van de voorgevel. Alleen in het geval dat een dergelijke aan- of uitbouw een uitbreiding vormt van de hoofdmassa van het hoofdgebouw, wordt het geveldeel aan de voorkant van die desbetreffende uitbreiding mede aangemerkt als voorgevel. Dat zal echter alleen aan de orde zijn indien sprake is van een geheel in de architectuur van de hoofdmassa van het hoofdgebouw geïntegreerde uitbreiding die alle bouwlagen van het hoofdgebouw betreft. Op een perceel kunnen overigens wel meerdere voorgevelrooilijnen liggen. Dat is vaak het geval bij hoekwoningen die aan twee straten grenzen.   #Voorgevel in het buitengebied Vraag:   Wij wonen op een hoekwoning in het buitengebied. De weg aan de zuidkant is de doorgaande weg en heeft de naam van ons huisadres. Het weggetje aan de westkant van ons perceel is een doodlopende weg, aangegeven met een bord doodlopende weg aan het begin. Dit doodlopende weggetje gaat links over in een zandpad en rechtdoor naar een natuurgebied met een fietspad/schelpenpad. Het weggetje aan de westkant wordt alleen gebruikt door de twee aangrenzende woningen en natuurlijk de fietsers naar het natuurgebied. Het perceel aan de westkant is weiland en in ons bezit. Nu is de vraag:   a. Is de weg aan de westkant een weg in de zin van de Wegenwet?   b. Is de westzijde van onze woning een gevel gekeerd naar openbaar toegankelijk gebied?   c. Kan een doodlopende weg met genoemd bord gekenmerkt worden als een doorgaande weg? Antwoord:   Iedere weg die open staat voor verkeer valt onder de definitie van 'openbaar toegankelijk gebied'. Dus ook al loopt de weg langs uw erf dood, deze ontsluit wel twee woningen en wordt gebruikt voor fietsverkeer. Daarmee behoort deze weg zeker tot het openbaar toegankelijk gebied. Verder is de weg wel bestemd voor doorgaand verkeer en is deze niet alleen bestemd voor de ontsluiting van percelen. De weg wordt zoals u zelf aangeeft ook gebruikt voor de ontsluiting van het natuurgebied. De zijgevel van uw woning is dus naar openbaar toegankelijk gebied gekeerd. Het erf aan die zijkant van uw woning is daardoor geen achtererfgebied, maar voorerfgebied. De lijn uit de voorgevel volgt namelijk in uw situatie het openbaar toegankelijke gebied aan de zijkant van uw woning. Gerelateerde info:

• Workshop Vergunningvrij bouwen. Ervaringen na een half jaar nieuwe regels
• Alles over vergunningvrij bouwen