De wijzigingen in de bouwregelgeving (het Bouwbesluit 2012, de Regeling Bouwbesluit 2012 en het Besluit bouwwerken leefomgeving) volgen elkaar snel op. Voor wie niet dagelijks met de materie bezig is, is het lastig om het overzicht te houden op de wijzigingen en wanneer deze (naar verwachting) in werking treden. In dit artikel geven we een overzicht van alle (verwachte) wijzigingen in 2022 en 2023.
Toegankelijkheid
Bij elke toegang naar een woning vanuit een gemeenschappelijke verkeersruimte of vanaf het aansluitende terrein moet een drempeldetail van 0,02 meter aanwezig zijn (artikel 4.27, lid 3, Bouwbesluit 2012). Trapjes voor een voordeur zijn hiermee dus niet meer mogelijk. Deze eis gaat vooralsnog niet gelden ter plaatse van een balkon of dakterras. Mogelijk zal hier in de toekomst wel een eis aan worden gesteld.
Bron: Staatsblad 2021-147 (inhoud) en Staatsblad 2021-555 (inwerkingtredingsdatum).
Enkele correcties
In de artikelen 2.94 (weerstand tegen branddoorslag en brandoverslag) en 2.107 (inrichting vluchtroute) zijn enkele correcties aangebracht.
Bron: Staatsblad 2021-658 (inhoud en inwerkingtredingsdatum)
Hernieuwbare energie bij ingrijpende renovatie
In het kader van de herziene Europese richtlijn voor hernieuwbare energie (RED II) wordt per 1 februari 2022 in bepaalde situaties een eis gesteld aan de minimale hoeveelheid hernieuwbare energie bij een ingrijpende renovatie waarbij een technisch bouwsysteem voor verwarming of koeling wordt aangepast (artikel 5.6, leden 5 t/m 7, Bouwbesluit 2012). Onder een ingrijpende renovatie wordt verstaan een renovatie waarbij ten minste 25% van de gebouwschil integraal wordt gerenoveerd (artikel 3.2 van de Regeling Bouwbesluit 2012). De eis gaat gelden voor alle gebouwen, met uitzondering van industriefuncties en overige gebruiksfuncties.
Om te bepalen of van een uitzonderingsmogelijkheid gebruik kan worden gemaakt, kan de ‘Leidraad eis hernieuwbare energie bij ingrijpende renovatie’ worden gebruikt (artikel 3.2a, Regeling Bouwbesluit 2012). Meer informatie is te vinden op de website van de Rijksoverheid.
Bron: Staatsblad 2021-658 (inhoud en inwerkingtredingsdatum) en Staatscourant 2021-49993 (inhoud en inwerkingtredingsdatum).
Keuring airconditioningsystemen
De Regeling Bouwbesluit 2012 wordt aangepast in verband met de uitwerking van de toe te passen methodiek en deskundigheidseisen voor airconditioningskeuringsdeskundigen.
Bron: Staatscourant 2021-48236 (inhoud en inwerkingtredingsdatum).
Bepalingsmethode milieuprestatie gebouwen
Per 1 april 2022 wordt de bepalingsmethode voor de milieuprestatie aangepast (artikel 3.1, Regeling Bouwbesluit 2012). Vanaf dit moment moet de Bepalingsmethode Milieuprestatie Gebouwen en GWW-werken versie 1.0 (1 juli 2020) met inbegrip van het wijzigingsblad van 1 oktober 2020, het wijzigingsblad van 1 februari 2021 en het wijzigingsblad van 1 oktober 2021 worden toegepast.
Bron: Staatscourant2022-6293 (inhoud en bepaling inwerkingtredingsdatum)
Per 1 juli 2022 zijn rookmelders verplicht in alle bestaande woningen (artikel 6.21, lid 6, Bouwbesluit 2012). Het gaat om rookmelders die voldoen aan EN 14604. Dit mogen rookmelders op batterijen zijn. Deze rookmelders moeten worden aangebracht op elke bouwlaag in ruimten waardoor een vluchtroute voert tussen de uitgang van een verblijfsruimte en de uitgang van de woning.
Bron: Staatsblad 2021-147 (inhoud) en Staatsblad 2021-211 (bepaling inwerkingtredingsdatum).
Met de inwerkingtreding van het Besluit bouwwerken leefomgeving 1 januari 2023, zullen onder andere de onderstaande wijzigingen worden doorgevoerd (bron: Staatsblad 2021-147 (inhoud)).
Uiteraard zijn er nog meer verschillen tussen het huidige Bouwbesluit 2012 en het Bbl. In het ‘Praktijkboek Bbl’ zijn de belangrijkste inhoudelijke verschillen met het Bouwbesluit 2012 duidelijk aangegeven.
Brandveiligheid
Er worden nieuwe bouwkundige eisen ten aanzien van liften in nieuwe woongebouwen gesteld. Het gaat alleen om liften in een (gemeenschappelijke) toegankelijkheidssector, bij kleine woongebouwen geldt dit dus niet. Het doel van deze eisen is dat liften beter worden beschermd tegen brand en rook, zodat de kans dat een lift bij brand door minder zelfredzamen, die niet zelf via een trap kunnen vluchten, kan worden gebruikt groter wordt.
De WBDBO van een brandcompartiment naar een lift in toegankelijkheidssector in een woongebouw moet 60 minuten bedragen (artikel 4.53, lid 1, Bbl).
Voor een lift in een toegankelijkheidssector in een woongebouw is een voorportaal (extra beschermde vluchtroute) vereist waaraan geen woningtoegangen mogen grenzen (artikel 4.77a Bbl). Het Bbl stelt geen nadere eisen aan de afmetingen van dit voorportaal. Wel zal dit portaal zodanig moeten zijn dat hierin de vereiste keermogelijkheid voor rolstoelgebruikers (vlak van 1,5 m x 1,5 m) past.
De elektriciteitsvoorziening van een lift in een toegankelijkheidssector moet in een 60 minuten brandwerend afgescheiden ruimte liggen. Deze wbdbo geldt in de richting van de ruimte met de elektriciteitsvoorziening (artikel 4.218a Bbl).
Gezondheid
Het wordt niet meer toegestaan om de rookgasafvoer van een verbrandingstoestel voor vaste brandstoffen (open haard, pelletkachel e.d.) via de gevel te laten lopen. Dit zal ook gaan gelden bij verbouw, dus bij het plaatsen van een dergelijke rookgasafvoer in een bestaand gebouw.
Toegankelijkheid
De eisen aan de bereikbaarheid van gebouwen vanaf de openbare weg gaan ook gelden voor (eengezins)woningen (artikel 4.192, lid 1, Bbl).
Bouw- en sloopwerkzaamheden
Voor bouw- en sloopwerkzaamheden moet een veiligheidsplan worden opgesteld en een veiligheidscoördinator worden aangesteld als er risico’s zijn voor de veiligheid in de omgeving van deze werkzaamheden. Door het invullen van een risicomatrix wordt duidelijk of er veiligheidsrisico’s zijn (artikelen 7.5a en 7.5b, Bbl). Meer informatie over deze wijziging vindt u in het Infoblad veiligheid en gezondheid bij bouw- en sloopwerkzaamheden van de Rijksoverheid.
* definitieve datum is nog niet bekend
Duurzaam gebruik van daken
Op 24 september 2021 is een voorhangprocedure gestart om in het Bbl eisen aan het duurzaam gebruik van daken van industrie- en overige gebruiksfuncties op te nemen. Verwacht wordt dat deze wijziging ook met invoering van het Bbl in werking treedt.
Gemeentes krijgen de mogelijkheid om op dit punt maatwerk toe te passen. Voor bestaande bouw gaat het om maatwerkvoorschriften (individueel), voor nieuwbouw om maatwerkregels die in het Omgevingsplan kunnen worden opgenomen. In alle gevallen zal de gemeente moeten bekijken of (en motiveren waarom) een maatwerkregel of -voorschrift gepast is. De gemeente moet daarbij rekening houden met de lokale omstandigheden en de positie van de gebouweigenaar. Er kan worden geëist dat:
een dak van een gebouw wordt gebruikt voor het opwekken van hernieuwbare energie (tot maximaal het energiegebruik van het gebouw); en
er maatregelen worden getroffen aan daken van gebouwen ter verbetering van de klimaatadaptiviteit van die gebouwen. Dit gaat bijvoorbeeld om blauwe of groene daken.
Er is een nieuw stelsel van certificering voor werkzaamheden aan gasverbrandingsinstallaties, zoals cv-ketels, gashaarden en geisers, geïntroduceerd. Dit stelsel regelt dat bedrijven vanaf 1 januari 2023 gecertificeerd moeten zijn om deze installaties te plaatsen, onderhouden of repareren. Dit moet ervoor zorgen dat het aantal ongevallen door koolmonoxide omlaag gaat.
Bron: Staatsblad 2020-348 (inhoud), Staatscourant 2020-50199 (inhoud), Staatsblad 2020-354 (bepaling inwerkingtredingsdatum), Staatsblad 2021-555 (uitstel inwerkingtredingsdatum).
* definitieve datum is nog niet bekend
Verzamelwijziging van het Bbl (brandveiligheid parkeergarages, nieuwe daglichtnorm)
Het ‘Ontwerpbesluit brandveiligheid parkeergarages en normen voor daglicht’ is in februari 2022 in het kader van de voorhangprocedure aangeboden aan de Eerste en Tweede Kamer. De volgende stap is dat het na de voorhangtermijn voor advies wordt aangeboden aan de Raad van State.
Gezien de afspraak dat de praktijk bij substantiële wijzigingen na publicatie nog enige tijd (ca. een half jaar) de tijd krijgt voor implementatie, is het niet realistisch om te veronderstellen dat deze wijzigingen voor 1 januari 2023 in werking zullen treden.
Op hoofdlijnen gaat het om de volgende wijzigingen:
Daglicht
De eisen aan de equivalente daglichttoetreding worden voor nieuwbouw vervangen door eisen aan de daglichtfactor, te bepalen volgens NEN-EN 17037 (artikel 4.147, Bbl). De eisen zijn beleidsneutraal omgezet op basis van onderzoek, met deze wijziging is dus geen verzwaring van de eisen beoogd.
Oplaadvoorzieningen voor elektrische voertuigen
Er worden strengere eisen gesteld aan oplaadvoorzieningen voor elektrische voertuigen bij nieuwbouw (artikel 4.199, lid 2 en artikel 4.230a, Bbl) en verbouw (artikel 5.21d, Bbl):
Oplaadpunten in een parkeergarage moeten voldoen aan mode 3 of mode 4 als bedoeld in NEN 1010. In de IFV-publicatie Brandveiligheid van parkeergarages met elektrisch aangedreven voertuigen wordt meer informatie gegeven over deze laadpalen.
Oplaadpunten in een parkeergarage moeten tegelijkertijd uitgeschakeld kunnen worden;
De oplaadpunten en uitschakelvoorziening moeten bij de toegang van de parkeergarage worden aangegeven.
Sprinklerinstallatie in parkeergarages onder slaapgebouwen
Parkeergarages onder gebouwen waarin wordt geslapen (woningen, kinderopvang voor kinderen < 4 jaar, celfuncties, logiesfuncties of gezondheidszorg met bedgebieden) moeten bij nieuwbouw worden voorzien van een automatische blusinstallatie (bijv. een sprinklerinstallatie) (artikel 4.223a, Bbl). Hierop zijn enkele uitzonderingen.
De eis geldt niet als de bovengelegen gebruiksfunctie een vloer van een verblijfsgebied heeft die hoger ligt dan 13 meter boven het meetniveau en voldaan wordt aan de volgende drie voorwaarden:
Ten eerste mag de parkeergarage niet groter zijn dan 1000 m².
Ten tweede moet de bovengelegen gebruiksfunctie ten minste een vluchtroute hebben waarvan de ruimte waardoor deze vluchtroute voert niet bereikbaar is vanuit de parkeergarage. Hiermee wordt beoogd dat bij brand in de parkeergarage deze vluchtroute niet wordt bedreigd door brand en rook en daarmee bruikbaar blijft voor het vluchten van de personen in de bovengelegen gebruiksfunctie naar het aansluitend terrein. (Het niet bereikbaar mogen zijn vanuit de parkeergarage betekent ook dat het toepassen van een brand- of rooksluis tussen de parkeergarage en de ruimte waardoor de vluchtroute voert niet is toegestaan.)
Ten derde mag de parkeergarage niet zijn voorzien van een automatisch parkeersysteem. Dit omdat bij een automatisch parkeersysteem de auto’s heel dicht naast en ook boven elkaar worden geplaatst en de risico’s op een extreme en langdurige brand groter zijn dan in een normale parkeergarage.
De eis van de automatische blusinstallatie geldt ook niet als de bovengelegen gebruiksfunctie geen vloer van een verblijfsgebied heeft die hoger ligt dan 13 m boven het meetniveau. Deze uitzondering geldt niet als:
de parkeergarage groter is dan 1000 m²; én
de bovengelegen gebruiksfunctie slechts één vluchtroute heeft waarvan de ruimte waardoor deze vluchtroute voert bereikbaar is vanuit de parkeergarage.
De blusinstallatie moet worden voorzien van een geldig inspectiecertificaat op grond van het CCV-inspectieschema Brandbeveiliging.
* definitieve datum is nog niet bekend
Eind oktober 2021 heeft minister Ollongren een Kamerbrief gestuurd over het aanscherpen van de eisen aan de brandklasse van gevels. Het betreft de brandklasse van gevels van hoge gebouwen waarin wordt geslapen of waarin minder zelfredzame personen aanwezig zijn.
De minister verwacht dat medio 2022 een voorhangprocedure zal worden gestart. De eisen zullen dan mogelijk in de tweede helft van 2022 of begin 2023 in werking treden.
Naast deze wijziging is de verwachting dat ook andere aanbevelingen van de ATGB ten aanzien van de brandveiligheid in het kader van het ‘Grenfell onderzoek’ verwerkt zullen worden in de bouwregelgeving. Meer informatie hierover volgt begin 2022.
