Vandaag (19 april 2023) zijn 2 onderzoeken gepubliceerd over de effecten van afstandsnormen voor windturbines op land. Voor de VNG is het van belang dat mogelijke afstandsnormen de ambities van gemeenten en eerder gemaakte afspraken niet tegenwerken, en dat er voldoende ruimte voor maatwerk blijft.
Om inwoners en milieu goed te beschermen bij de plaatsing van windmolens op land, stelt het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat nieuwe landelijke milieuregels op voor windparken. Eerdere regels zijn in 2021 door een uitspraak van de Raad van State buiten werking gesteld.
Aan de nieuwe regels ligt een milieubeoordeling (plan-m.e.r.) ten grondslag. Daarin wordt onder meer de toepassing van een afstandsnorm voor windturbines onderzocht. Over de ruimtelijke impact van afstandsnormen zijn vandaag 2 onderzoeksrapporten gepubliceerd.
Het rapport Effecten van verschillende afstandsnormen voor windturbines op land (pdf, 3,4 MB) gaat in op het technisch potentieel voor de opwek van windenergie bij toepassing van verschillende afstandsnormen. Dit rapport, in opdracht van RVO en EZK, geeft inzicht in het effect van afstandsnormen op de plaatsingsmogelijkheden voor windturbines, maar doet geen uitspraak over hoe dit moet worden opgenomen in de nieuwe milieunormering. Die afweging wordt in de besluitvorming over de plan-m.e.r. gemaakt. Daarin worden de uitkomsten uit dit rapport meegenomen.
Het rapport Ruimtelijke analyse impact minimumafstanden op RES-windzoekgebieden (pdf, 3,3 MB) geeft inzicht in wat afstandsnormen in de praktijk betekenen voor RES-windzoekgebieden en de opwekambitie in de RES-regio’s. Uit dit onderzoek, in opdracht van het Nationaal Programma RES, blijkt dat de impact van minimumafstanden per regio verschilt. Deze is logischerwijs afhankelijk van de begrenzing van zoekgebieden en de dichtheid van woningen in de omgeving.
Het beschermen van omwonenden van windturbines is van groot belang. Wij zijn van mening dat hinder voor omwonenden zo veel mogelijk moet worden voorkomen met een goede wetenschappelijke onderbouwing, zoals dat ook gebeurt bij andere bronnen van hinder. Vaste afstandsnormen zijn daarvoor niet geschikt, omdat de geluidsproductie afhankelijk is van het type turbine en omdat de overdracht van geluid, trillingen en slagschaduw afhankelijk is van omgevingsfactoren zoals begroeiing en bebouwing.
Het is nodig om voor iedere situatie te berekenen bij welke afstand de gewenste bescherming aan inwoners kan worden gegarandeerd op zo’n manier dat het de klimaatdoelstellingen niet onmogelijk maakt. Bovendien willen we dat innovatie van windturbines, zoals de ontwikkeling van stillere windmolens, doorgaat. Een vaste afstandsnorm draagt daar niet aan bij. Ook willen we dat lokaal maatwerk, afhankelijk van de omgeving, mogelijk blijft.
Uit de plan-m.e.r. en de besluitvorming daarover, volgen uiteindelijk de nieuwe milieunormen. Het concept-plan-m.e.r. en de ontwerp-AMvB worden rond de zomer van 2023 voor consultatie ter inzage gelegd. Naar verwachting treden de nieuwe landelijke milieunormen begin 2024 in werking.
Tot die tijd kunnen projecten voor windenergie op land nog altijd worden voorbereid. De onderzoeken en procedures voor een windproject duren lang en het is belangrijk zoekgebieden en/of concrete locaties tot stand te brengen in gesprek met alle belanghebbenden. Dat kost tijd en moet zorgvuldig gebeuren. Over een klein jaar kunnen de nieuwe milieunormen meegenomen worden in dit proces.
