Een nieuwe blik op erfgoed in Gorinchem. Gorinchem is een stad met karakter. De vesting, de wallen, de historische panden – ze vertellen samen het verhaal van een rijke geschiedenis. Die monumentale gebouwen verdienen niet alleen bescherming op zichzelf, ook hun omgeving speelt een cruciale rol in hoe we ze beleven en waarderen.
Sinds de invoering van de Omgevingswet begin 2024 moet in de omgeving van monumenten officieel rekening gehouden worden met deze monumenten. Ontwikkelingen in deze zogenaamde ‘monumentbiotoop’, mogen het monument niet schaden of ontsieren. Het ontbrak vooralsnog aan een concrete methodiek om die omgeving te definiëren.
Gemeente Gorinchem heeft voortvarend werk gemaakt van haar monumentenbeleid. Met ruim 240 gemeentelijke monumenten en beeldbepalende gebouwen is de stad actief bezig met het beschermen van erfgoed. Voor het definiëren van de omgeving van monumenten schakelde de gemeente de expertise van Dorp, Stad en Land in.
Dorp, Stad en Land ontwikkelde een methode om deze omgeving te definiëren. Erfgoedexperts onderzochten hiervoor de monumenten die buiten het rijksbeschermd stadsgezicht vallen, analyseerden daarvan de ruimtelijke context en legden de contouren vast in GIS. Daarbij kwamen zichtlijnen, historische structuren en stedenbouwkundige samenhang centraal te staan – elementen die de ruimtelijke kwaliteit en erfgoedwaarde versterken.
Gorinchem fungeerde als pilotgemeente. Het resultaat, het rapport dat op 4 november is opgeleverd, is een helder kader voor het omgevingsplan van Gorinchem én een methodiek die toepasbaar is voor andere gemeenten en erfgoedprofessionals.
Binnenkort volgt meer informatie over de methodiek en inzichten uit deze pilot. Erfgoed leeft – en verdient een toekomstbestendige bescherming.
