De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft vandaag (17 juli 2024) een zogenoemde overzichtsuitspraak gedaan over de mogelijkheden om tijdens een bestuursrechtelijke procedure bewijsmiddelen en beroepsgronden in te brengen. De Afdeling bestuursrechtspraak geeft hierin een overzicht van haar rechtspraak om de rechtspraktijk op deze manier duidelijkheid te bieden.
Nieuwe bewijsmiddelen
De hoofdregel is dat partijen gedurende een procedure nieuwe bewijsmiddelen mogen indienen. De rechtspraak waarin de Afdeling bestuursrechtspraak oordeelde dat een appellant in beroep onder bepaalde omstandigheden geen bewijsstukken meer mocht indienen die hij niet in de bestuurlijke fase daarvoor had ingediend, past zij al enige tijd niet meer toe. Omdat procespartijen met enige regelmaat een beroep doen op die oude rechtspraak, wordt in deze overzichtsuitspraak expliciet duidelijkheid geboden over de lijn die de Afdeling bestuursrechtspraak nu hanteert.
Twee oriëntatiepunten
De goede procesorde stelt in beroep en hoger beroep grenzen aan de mogelijkheid om in een lopende procedure nieuw bewijs in te brengen. Voor nieuwe gronden én voor nieuw bewijs hanteert de Afdeling bestuursrechtspraak twee oriëntatiepunten om te beoordelen of de goede procesorde wordt geschonden:
1. Resteert voor de overige partij(en) te weinig tijd om zich er inhoudelijk over uit te laten?
2. Moet de zaak worden aangehouden met als gevolg een onwenselijke of onaanvaardbare vertraging van de procedure in het licht van de belangen van de overige partij(en) en een goede rechtspleging?
Nieuwe beroepsgronden
Bij nieuwe beroepsgronden staat de vraag centraal of de Afdeling bestuursrechtspraak een zogenoemde grondentrechter hanteert. Zo’n grondentrechter houdt in dat nieuwe gronden in een volgende fase van de procedure niet meer kunnen worden aangevoerd. In geschillen buiten het omgevingsrecht geldt tussen beroep en hoger beroep geen grondentrechter. In omgevingsrechtelijke zaken geldt de grondentrechter wel.
Verder gaat de Afdeling bestuursrechtspraak in de overzichtsuitspraak in op de begrenzing van de mogelijkheid om nieuwe gronden aan te dragen in een beroep tegen een nieuw besluit dat genomen wordt nadat een eerder besluit is vernietigd. Er kunnen dan geen nieuwe gronden worden aangevoerd die al tegen het eerdere besluit hadden kunnen worden aangevoerd. Datzelfde geldt ook voor een zienswijze of beroep tegen een nieuw besluit na een tussenuitspraak.
Volledige tekst van de overzichtsuitspraak
De hele overzichtsuitspraak met zaaknummer 202302831/1 is te lezen op de website. In rechtsoverwegingen 4 tot en met 13.1 staat het overzicht met links naar alle relevante uitspraken waarin de lijn van de Afdeling bestuursrechtspraak duidelijk naar voren komt.
Overzichtsuitspraken
Dit is de achtste keer dat de Afdeling bestuursrechtspraak een overzichtsuitspraak doet. Eerder deed zij overzichtsuitspraken over onder meer planschade, woningsluitingen na drugsvondst en het relativiteitsvereiste in het omgevingsrecht. Alle overzichtsuitspraken(opent in nieuw venster) (verwijst naar een andere website) zijn gepubliceerd op de website.
De hele overzichtsuitspraak is hier te lezen. In rechtsoverwegingen 4 tot en met 13.1 staat het overzicht met links naar alle relevante uitspraken waarin de lijn van de Afdeling bestuursrechtspraak duidelijk naar voren komt.
