Op vrijdag 26 september is de Ontwerp-Nota Ruimte in de ministerraad besproken en gepubliceerd. Ook zal de internetconsultatie van dit beleidsdocument binnenkort starten. De Unie van Waterschappen pleit voor een stevige verankering van het water- en bodemsysteem als leidraad voor de toekomstige inrichting van Nederland. Dat is noodzakelijk om ons land ook op de lange termijn leefbaar, veilig en veerkrachtig te houden.
Door de druk op de ruimte door woningbouw, energie, landbouw, natuur en economie, is regie vanuit het Rijk noodzakelijk. De Nota Ruimte moet een langetermijnvisie voor de ruimte bieden. De nota bundelt de ruimtelijke opgaven in vier hoofdthema’s en introduceert vijf ontwikkelstrategieën voor regio’s. Er komen nieuwe woningbouwlocaties, met focus op bereikbaarheid en infrastructuur. Economische clusters en energievoorziening krijgen prioriteit, evenals defensie. Landbouwgrond wordt zorgvuldig benut en natuur versterkt. Waterveiligheid en zoetwatervoorziening worden toekomstbestendig ingericht.
Op de tekst van Nota Ruimte die in de ministerraad is gepresenteerd hebben de waterschappen nog niet kunnen meelezen. De Unie van Waterschappen roept het Rijk op de decentrale overheden wel goed te betrekken bij het vervolgproces. De waterschappen zien het water- en bodemsysteem als fundament voor ruimtelijke keuzes in álle domeinen: landbouw en natuur, energie en economie, én wonen, werken en bereikbaarheid.
De Nota Ruimte richt zich op 2050, maar veel keuzes – zoals woningbouw – hebben een horizon van 100 jaar of meer. Klimaatverandering zet het watersysteem nu al onder druk. De waterschappen roepen op tot toekomstbestendige keuzes die ruimte laten voor aanpassing en voorkomen dat we vastlopen in oplossingen die later niet houdbaar blijken.
Nederland heeft ruimte nodig voor het bergen, vasthouden en afvoeren van water. Veel watergangen zijn nu al te krap en de beschikbaarheid van zoetwater staat onder druk. Reserveer ruimte voor regionale zoetwatervoorraden, versterk waterkeringen en creëer ruimte voor bufferzones. Dit kan vaak hand in hand gaan met functies als landbouw, natuur en recreatie.
De druk op het landelijk gebied vraagt om integrale keuzes die recht doen aan alle opgaven. De waterschappen pleiten voor multifunctioneel ruimtegebruik en innovatieve oplossingen, zoals nature based solutions en klimaatadaptief bouwen.
Tot slot is het essentieel dat ruimtelijke keuzes niet leiden tot afwenteling in ruimte, tijd of tussen partijen. Alleen door nu heldere keuzes te maken, kunnen we bouwen aan een klimaatbestendig Nederland – voor huidige én toekomstige generaties.
