Het verhuren van woonruimte door een hospita kan bijdragen aan het verminderen van het tekort aan huurwoningen. Decennialang was het heel normaal om tijdelijk bij iemand op kamers te wonen. Ook nu biedt hospitaverhuur veel voordelen. Het kan verhuurders bijvoorbeeld extra inkomsten en meer sociale contacten opleveren. Uit publieksonderzoek blijkt dat er landelijk potentie is voor hospitaverhuur. Potentiële hospita’s lopen echter vaak tegen belemmeringen aan. Bijvoorbeeld omdat hun hypotheekverstrekker meestal geen toestemming geeft. Dat kan anders. Daarom werkt het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties aan een wetswijziging die de drempels voor hospitaverhuur verlaagt.
Het woningtekort is groot. Daarom wordt vol ingezet op nieuwbouw. Maar er kan ook woonruimte bijkomen door bestaande bebouwing beter te benutten, bijvoorbeeld via hospitaverhuur. Hierbij wonen de huurder en de verhuurder – de hospita – in dezelfde woning, maar vormen ze geen gemeenschappelijk huishouden. De verhuurder verhuurt 1 of meer kamers. Gemeenschappelijke voorzieningen, zoals de keuken, douche en toilet worden bijvoorbeeld gedeeld. Dit kan uitkomst bieden voor onder andere studenten, expats of mensen die net zijn gescheiden.
Uit publieksonderzoek blijkt dat de potentie voor hospitaverhuur groot is. Zo heeft 1/3 van alle Nederlanders een huis met geschikte ruimte en overweegt 8% van de Nederlanders om hospitaverhuurder te worden. Bijvoorbeeld omdat het hun extra geld oplevert. Of omdat een huurder in huis eenzaamheid tegengaat of voor een veiliger gevoel zorgt.
Minister Hugo de Jonge: “Het is tijd dat de hospita een comeback maakt. Veel mensen, waaronder studenten, zijn hard op zoek naar een kamer of studio. Tegelijkertijd hebben anderen, zoals alleenstaanden, nog ruimte over in hun woning. Dat kan van alles zijn: de slaapkamer van kinderen die uit huis zijn, een studeerkamer of een zolderkamer. Het potentieel aan onbenutte kamers is enorm groot. Om het woningtekort in te lopen, moeten we ook daar gebruik van maken. Daarom werken we aan een wetswijziging die belemmeringen rondom hospitaverhuur wegneemt en starten we een campagne om de hospita weer op de kaart te zetten.”
Niet iedereen krijgt in de praktijk ook toestemming om een kamer te verhuren. Hypotheekverstrekkers geven vaak geen toestemming, omdat een woning in verhuurde staat voor een mogelijk lagere verkoopprijs kan zorgen. Om dit risico voor hypotheekverstrekkers weg te nemen, wordt een wetswijziging voorbereid. Die zorgt ervoor dat de hospita het huurcontract eenvoudig kan beëindigen bij verkoop of overdracht van de woning.
Veel hospitaverhuurders zijn terughoudend om een huurder voor onbepaalde tijd in huis te nemen. Vaak zeggen ze het huurcontract op in de proeftijd van maximaal 9 maanden. Anders wordt het een vast huurcontract. Tegelijkertijd willen ze het huurcontract vaak best voor iets langere tijd voortzetten. Dat kan via een specifiek huurcontract voor bepaalde duur voor hospitaverhuur. De wettelijke mogelijkheden hiervoor worden in kaart gebracht.
Voor bepaalde regelingen kan het uitmaken of een verhuurder een huurder in huis neemt. Zo wordt bij sociale huurwoningen gekeken naar het totale inkomen op 1 adres. Als dit inkomen te hoog is, wordt de huur verhoogd. Dat is een nadeel voor de hospitaverhuurder. Daarom wordt onderzocht of de inkomensafhankelijke huurverhoging kan worden aangepast.
Ook mensen die zelf huren kunnen hospita worden. Zij verhuren dan een kamer aan een onderhuurder. Het nieuwe Besluit huurprijzen woonruimte kan ervoor zorgen zij als hospita – net als de huurder die ze in huis nemen – een huurprijs krijgen volgens het Woningwaarderingsstelsel voor onzelfstandige woningen (WWSO) in plaats van het stelsel voor zelfstandige woningen (WWS). Dat is onaantrekkelijk voor de hoofdverhuurder, omdat de huurprijzen onder het WWSO lager kunnen zijn. Daarom wordt gekeken of er in het Besluit betaalbare huur een uitzondering voor hospitaverhuur kan komen, waarbij de hoofdhuurder onder het WWS valt en de hospitahuurder onder het WWSO. Om misbruik te voorkomen, worden hier specifieke voorwaarden aan verbonden. De beoogde inwerkingtreding van het gewijzigde besluit is 1 juli 2024.
Potentiële verhuurders en huurders hebben behoefte aan duidelijke informatie over de mogelijkheden van en regels over hospitaverhuur. Daarom start begin augustus een informatiecampagne. Deze campagne richt zich ook op woningcorporaties, gemeenten en particuliere verhuurders. Het blijkt namelijk dat ook professionals niet altijd op de hoogte zijn van wat er wel en niet kan rondom hospitaverhuur.
