Menu

Filter op
content
PONT Omgeving
  • PONT home
    • molen

    Vergunningvrij bouwen
    De Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) is per 1 januari 2024 komen te vervallen. Sindsdien is de omgevingsvergunning geregeld in de Omgevingswet, waaronder verschillende activiteiten vallen. Het Rijk heeft een aantal bouwactiviteiten vrijgesteld van de vergunningplicht.

    Jurisprudentieoverzicht vergunningvrij bouwen

    Elise Kort
    1 augustus 2022

    Handreikingen

    Handreikingen

    Juridische vraagstukken vergunningvrij bouwen

    Bestemmingsplan in relatie tot het vergunningvrij bouwen

    Parkeren, bouwverordening en overgangsrecht

    Inperken van vergunningvrij bouwen in het bestemmingsplan

    Milieuzonering in bestemmingsplan in relatie tot vergunningvrij bouwen

    Welstand in relatie tot het vergunningvrij bouwen

    Vergunningvrij bouwen onder de Omgevingswet

    Splitsen vergunningvrij en vergunningplichtig in omgevingsvergunning

    Begripsbepalingen

    Voorgevel

    Achtererfgebied / erf / perceel

    • De definitie voor erf is afgeleid uit de jurisprudentie van de Afdeling (ECLI:NL:RVS:1997:AA3601). Uitgangspunt is dat het gehele perceel bij een hoofdgebouw in beginsel als erf kan worden aangemerkt. Echter uit de systematiek van een bestemmingsplan of beheersverordening kan voortvloeien dat bepaalde verder van het hoofdgebouw af gelegen delen van een perceel niet als erf aangemerkt kunnen worden. Bij dergelijke omvangrijke percelen geven bestemmingsplannen of beheersverordeningen soms een regeling die het perceel onderverdeelt in een bouwblok of bestemming, waarbinnen het hoofdgebouw met bijbehorende aan- en uitbouwen en bijgebouwen gebouwd kunnen worden en waar een verdere inrichting kan plaatsvinden als buitenruimte behorende bij het hoofdgebouw. In het overige verder afgelegen perceelgedeelte geldt in die systematiek een andere bestemming, ingevolge waarvan niet gebouwd mag worden en ook het aanbrengen van een normale bij een hoofdgebouw behorende buiteninrichting (bijvoorbeeld het aanleggen van terrasverhardingen, parkeerplaatsen, siertuin, vijverpartijen) is verboden of aan een omgevingsvergunning als bedoeld in artikel 2.1, eerste lid, onder b, van de Wabo (de voormalige aanlegvergunning) onderworpen. (ECLI:NL:RVS:2018:571)

    • Een stuk grond met de agrarische bestemming behoort niet tot het achtererfgebied van een woning met een woonbestemming (ECLI:NL:RVS:2017:1481)

    • Het perceelgedeelte dat op grond van het bestemmingsplan de bestemming “Agrarisch met waarden – Landschapswaarden” met de gebiedsaanduidingen “Historisch landschappelijk gebied”, “Archeologische verwachtingswaarde 2” en “Leefgebied van dassen” heeft, kan niet worden aangemerkt als erf en dus ook niet als achtererfgebied als bedoeld in art. 1, eerste lid, van bijlage II bij het Bor, vanwege de aanwezige landschaps-, natuur- en archeologische waarden. (ECLI:NL:RVS:2016:990)

    • Of sprake is van ‘hetzelfde perceel’ en of sprake is van een bijbehorend bouwwerk , is de feitelijke actuele situatie van belang. Daarvoor moet worden gekeken naar de inrichting en wijze van gebruik van de gronden. Dat percelen verschillende bestemmingen hebben of dat het gaat om verschillende kadastrale percelen speelt daarbij geen rol. (ECLI:NL:RVS:2016:677)

    • Het gedeelte van het perceel met de bestemming bollengebied kan niet aangemerkt worden als erf bij de woonbestemming. Dit omdat de bestemming bollengebied de inrichting als erf verbiedt. Ondanks dat het perceel ingericht is als tuin bij de woning. (ECLI:NL:RVS:2015:283)

    • Groenbestemming hoort niet bij achtererfgebied bij woning vergunningvrij bouwen. Ook bij artikel 2 gevallen een korte check aan bestemmingsplan. (ECLI:NL:RVS:2013:340)

    • Perceel vergunningvrij bouwen kan uit meerdere kadastrale percelen bestaan. (ECLI:NL:RVS:2013:CA0146)

    • Het achtererfgebied wordt niet bepaald door het oorspronkelijke hoofdgebouw maar door het nu aanwezige (legale) hoofdgebouw. In het begrip achtererfgebied wordt namelijk niet gesproken van het oorspronkelijke hoofdgebouw maar alleen van het hoofdgebouw. (ECLI:NL:RVS:2013:1533)

    • Perceel vergunningvrij bouwen kan uit meerdere kadastrale percelen bestaan. In dit geval zijn beiden kadastrale percelen ingericht en worden gebruikt als tuin bij de woning. In dat geval mogen de verschillende kadastrale percelen worden aangemerkt als één hetzelfde perceel voor het vergunningvrij bouwen. (ECLI:NL:RVS:2013:CA0146)

    • Een voetpad kan ook tot het achtererfgebied horen. Volgens het bestemmingsplan is het voetpad ook bestemd tot "woningen met tuinen en erven".Dit betekent dat de bestemming niet in de weg staat aan het gebruik van het achterste deel van het perceel als erf. (ECLI:NL:RVS:2012:BY7347)

    • Een brandgang die niet direct is gelegen bij de woning op het perceel en evenmin in feitelijk opzicht is ingericht ten dienste van die woning behoort niet tot het achtererfgebied.(ECLI:NL:RVS:2011:BR3199)

    • Hetzelfde perceel kan uit verschillende eigenaren bestaan en verschillende kadastrale percelen ( ECLI:NL:RVS:2020:855)

    • Grond van de buren kan tot hetzelfde perceel behoren van naastgelegen woning ( ECLI:NL:RBZWB:2022:4723 )

    • Erf in twee bestemmingsvlakken ( ECLI:NL:RBGEL:2022:4651 )

    Bijbehorend bouwwerk

    • Bijbehorend bouwwerk kan ook een groot parkeergarage zijn. Een vijflaags parkeergarage met een capaciteit van 1.728 auto's is aan te merken als een bijbehorend bouwwerk. De parkeergarage wordt gebouwd bij een vliegveld bestaande uit 5 kadastrale Percelen. (LJN: BV6335)

    • Duivenhok bij woning met 90 duiven hobbymatig en dus bijbehorend bouwwerk. Een duivenhok van 6 meter lang en 2 meter breed waarin 80 tot 90 duiven worden gehouden werd als hobbymatig gebruik van dit bouwwerk betiteld. Het duivenhok was daarmee een vergroting van het woongenot van de eigenaar. Er was dus sprake van functionele verbondenheid van het hoofdgebouw, zodat het duivenhok als ‘bijbehorend bouwwerk' (artikel 1 bijlage II Bor) gekwalificeerd kon worden. Het duivenhok voldeed ook nog eens aan de planregeltjes, zodat er geen bouwvergunning meer nodig was (artikel 2.3, eerste lid Bor en artikel 3, bijlage II Bor).(ECLI:NL:RBROE:2011:BP8237)

    • Een balkon aan het hoofdgebouw is een bijbehorend bouwwerk. Vast staat dat het balkon niet is voorzien van een dak. Uit de tekst van artikel 1, eerste lid, van bijlage II van het Bor volgt dat het vereiste van een dak slechts betrekking heeft op het functioneel met een zich op hetzelfde perceel bevindend hoofdgebouw verbonden, daar al dan niet tegen aangebouwd gebouw, of ander bouwwerk, en het geen betrekking heeft op de uitbreiding van een hoofdgebouw. Nu het balkon voorziet in de uitbreiding van de woonfunctie en direct vanuit de woning toegankelijk is en derhalve dient te worden aangemerkt als uitbreiding van de woning op het perceel (vergelijk de uitspraak van de Afdeling van 18 januari 2012 in zaak nr. 201104237/1), staat de omstandigheid dat het niet is voorzien van een dak niet in de weg aan het aanmerken daarvan als bijbehorend bouwwerk. (ECLI:NL:RVS:2013:2364)

    • Het bouwen van een balkon met een buitentrap moet aangemerkt worden als uitbreiding van het hoofdgebouw. In het Bor is dus sprake van een bijbehorend bouwwerk en geen bouwwerk geen gebouw zijnde of verandering van het bouwwerk. (ECLI:NL:RVS:2012:BV1172)

    • Een bijbehorend bouwwerk kan groter zijn als het hoofdgebouw. Het hoofdgebouw is noodzakelijk voor de verwezenlijking van de bestemming. (ECLI:NL:RBLIM:2017:4124)

    Hoofdgebouw

    • Ondanks bouwvlak op agrarische bestemming geen hoofdgebouw in de zin van vergunningvrij bouwen (ECLI:NL:RVS:2016:572)

    • Schuur geen hoofdgebouw vergunning vrij bouwen op bestemming agrarisch. Ook niet bij de specifieke vorm "agrarisch- veldschuur". Schuur is geen hoofdgebouw als bedoeld in art. 1, lid 1 bijlage II Bor. Schuur is in strijd met geldende bestemming. Ook is schuur niet noodzakelijk voor verwezenlijking toekomstige bestemming: nadere aanduiding biedt slechts mogelijkheid voor de oprichting van een schuur. ECLI:NL:RVS:2013:CA2907

    • Vergunningvrij bouwen tijdens de bouw. Gebouw hoeft nog niet te zijn opgericht om als ‘oorspronkelijk hoofdgebouw’ te worden aangemerkt. Vergunningvrij bouwwerk mag ook gelijktijdig met of zelfs kort voorafgaande aan oprichten van het hoofdgebouw worden gerealiseerd. (ECLI:NL:RBSHE:2011:BP5782)

    Mantelzorgwoning

    Openbaar toegankelijk gebied

    • Brandgang is geen openbaar toegankelijk gebied , mits deze brandgang inderdaad is bedoeld om percelen voor langzaam verkeer te ontsluiten. Deze brandgang is dan immers geen ‘openbaar toegankelijk gebied’ in de zin van artikel 1, eerste lid bijlage II van het Besluit omgevingsrecht. (ECLI:NL:RVS:2012:BX3899)

    • Bij het vaststellen of een erf al dan niet naar een openbaar toegankelijk gebied is gekeerd in de zin van de definitie van "achtererfgebied", omschreven in artikel 1, eerste lid, van Bijlage II bij het Bor, moet worden uitgegaan van het daaraan direct naastgelegen, en aldus aangrenzend, gebied waarnaar het erf gekeerd is. (ECLI:NL:RBAMS:2012:BY5165)

    Daken

    Wijze van meten

    2 lid 1: gewoon onderhoud

    2 lid 3: bijbehorend bouwwerk

    2 lid 4: een dakkapel

    2 lid 7: een kozijn, kozijninvulling of gevelpaneel

    2 lid 8: een zonwering, rolhek, luik of rolluik aan of in een gebouw

    2 lid 10: tuinmeubilair, mits niet hoger dan 2,5 m

    2 lid 12: erf- of perceelafscheiding

    2 lid 13: een constructie voor het overbruggen van een terreinhoogteverschil

    2 lid 17: een andere antenne-installatie dan bedoeld in de onderdelen 15 en 16

    2 lid 18: bouwwerk ten behoeve van een infrastructurele of openbare voorziening

    2 lid 20: een bouwkeet, bouwbord, steiger, heistelling, hijskraan, damwand of andere hulpconstructie

    3 lid 4: een sport- of speeltoestel anders dan voor uitsluitend particulier gebruik

    • Voetbalkooi van 300 m2 is geen speeltoestel en dus vergunningplichtig. (ECLI:NL:RBAMS:2011:BT6518)

    3 lid 5: een zwembad, whirlpool, jacuzzi of vijver op het erf bij een woning of woongebouw, mits deze niet van een overkapping is voorzien;

    3 lid 6: een bouwwerk, geen gebouw zijnde, in achtererfgebied ten behoeve van agrarische bedrijfsvoering.

    3 lid 8: Verandering van een bouwwerk

    5 lid 1: aantal woningen gelijk

    • Wanneer blijft het aantal woningen gelijk? Wanneer het aantal woningen conform het bestemmingsplan zijn blijft het aantal woningen gelijk. (ECLI:NL:RVS:2011:BU7087)

    • Woonvoorzieningen in schuur aanbrengen is toename aantal woningen. Aanbrengen van binnenmuren, sanitaire voorzieningen, keuken, centrale verwarming, waterleiding, olietank en sceptic tank in schuur is schuur veranderen in tweede woning. Vergunningplichtig.(ECLI:NL:RVS:2011:BR3254)

    • Vaste jurisprudentie is dat voor een antwoord op de vraag of sprake is van een gelijkblijvend aantal woningen aansluiting dient te worden gezocht bij de bebouwingsmogelijkheden die het bestemmingsplan biedt, zie bijvoorbeeld de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (Afdeling) van 4 juni 2003, ECLI:NL:RVS:2003:AF9495. (ECLI:NL:RBGEL:2015:4103)

    Monument

    Handhaving

    Bezwaarprocedure

    Vergunningencheck OLO

    Planschade

    Wel of geen bouwwerk

    Artikel delen

    Reacties

    MEER REACTIES

    Laat een reactie achter

    U moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.

    Vergunningvrij bouwen onder de Omgevingswet

    In deze cursus worden de basiselementen van de Omgevingswet en ‘de knip’ op praktische wijze op een rijtje gezet. Het accent wordt gelegd op de wijzigingen. Het zoeken en toepassen van de verschillende vergunningvrije activiteiten in het Besluit Bouwwerken Leefomgeving en de Bruidsschat. 

    Bekijk programma

    Omgevingswet voor de Front Office

    Deze 1-daagse cursus Omgevingswet voor de Front Office geeft inzicht in de veranderingen door de nieuwe Omgevingswet en wat de verschillen zijn met de Wabo. Je weet wat je anders moet gaan doen en wat je aan de balie kan vertellen.

    Meer informatie

    Vergunningvrij bouwen

    Boek Vergunningvrij bouwen

    Naar de bookshop

    Word lid van PONT | Omgeving

  • Toegang tot Kennisbank
  • Lees e-books
  • Contact met vakgenoten
  • Eigen nieuwsoverzicht
    • WORD LID

    Algemeen

    Service

    Navigeer

    Berghauser Pont Mediagroep

    CONTACT

    𝕏

    Copyright 2024 Berghauser Pont | Website gemaakt door Buro Zero