Afgelopen maand is bevestigd dat TAM-IMRO per 1 januari 2026 definitief verdwijnt. Met de tijdelijke alternatieve maatregelen kunnen gemeenten momenteel hun omgevingsplannen wijzigen, ook als zij nog niet volledig kunnen werken volgens de standaarden van het nieuwe Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO). Minister Mona Keijzer spreekt haar vertrouwen in een soepele overgang naar het nieuwe systeem. Maar hoe denken gemeenten daar zelf over? PONT | Omgeving zette de vraag uit. Het resultaat schetst een ander beeld dan de optimistische verwachtingen van de minister.
Uit een recente kleine peiling van PONT | Omgeving blijkt dat 80 procent van de 64 stemmers nog niet klaar is voor het einde van TAM-IMRO. Als belangrijkste reden wordt aangegeven dat gemeenten soms niet de capaciteit en kennis hebben om volledig met de nieuwe standaarden te werken.1 Dit presenteert daarmee een andere realiteit dan het optimistische beeld van de minister.
Eerder zou TAM-IMRO eind 2024 al eindigen. Toen bleek het echter noodzakelijk om het oude systeem te handhaven en zijn de TAM met één jaar verlengd tot 31 december 2025.2 Hoewel de respondenten aangeven nog steeds niet klaar te zijn voor de overstap, kunnen de TAM nu niet meer worden verlengd.
Uit recente rapportages blijkt namelijk dat het nieuwe systeem inmiddels stabiel functioneert.1 Hierdoor zou de techniek geen belemmering meer zijn voor de transitie naar de nieuwe standaarden. De vraag is in hoeverre gemeenten daadwerkelijk kunnen meebewegen met deze verandering.
Voor een soepele overgang van TAM-IMRO naar de nieuwe standaarden, wordt de komende maanden ingezet op:
Regionale samenwerking, zodat gemeenten elkaar kunnen helpen bij de overgang.
Praktische voorbeeldproducten, zodat gemeenten concreet kunnen inzien hoe ze hun omgevingsplannen volgens de nieuwe standaarden kunnen publiceren.1
Ondanks deze initiatieven blijft de onzekerheid groot. In een commissiedebat op 13 maart heeft de minister wel toegezegd om de gevolgen van uitfasering te zullen onderzoeken.2 De Kamer mag het rapport half 2025 verwachten. Hopelijk biedt dit rapport soelaas aan de gemeenten die nog niet klaar zijn voor de uitfasering van TAM-IMRO.
Sinds de invoering van de Omgevingswet zijn gemeenten verplicht om wijzigingen in omgevingsplannen te publiceren. Wijzigingen moeten daarbij voldoen aan de Standaard Officiële Publicaties (STOP) en de bijbehorende Toepassingprofielen Omgevings-documenten (TPOD).4 Deze zorgen dat omgevingsdocumenten uniform en toegankelijk worden gepubliceerd.
Bij de invoering van de Omgevingswet waren gemeenten echter nog niet volledig in staat om te werken met STOP-TPOD. Om deze reden introduceerde de overheid vanuit het overgangsrecht de TAM om de belangrijkste processen door te kunnen zetten. Daardoor konden gemeenten binnen de kaders van de Omgevingswet alsnog omgevingsplannen wijzigen door de oude standaarden te gebruiken uit het informatiemodel ruimtelijke ordening (IMRO).
1 Tijdelijke alternatieve maatregelen (TAM) stoppen definitief per 1 januari 2026
3 Toezegging bij Ruimtelijke Ordening | Tweede Kamer der Staten-Generaal
